25 اثر تاریخی در معرض نابودی جهان شناسایی شدند

صندوق جهانی بناهای تاریخی (WMF)، فهرستی از بناهای در معرض نابودی در کشورهای مالدیو، پاکستان، ایالات متحده و چند کشور دیگر را شناسایی و معرفی کرد.

به‌گزارش میراث‌آریا، صندوق جهانی بناهای تاریخی (WMF) در اوایل اسفند، درست قبل از حمله روسیه به اوکراین، لیست نظارت دوسالانه خود از ۲۵ میراث فرهنگی در معرض خطر را اعلام کرد. این سازمان مستقر در نیویورک با انتشار لیست‌های دوسالانه در راستای افزایش آگاهی و تامین بودجه برای حفظ مناطق و ابنیه تاریخی در سراسر جهان فعالیت می‌کند.

لیست امسال توسط یک هیئت از متخصصان میراث‌فرهنگی، قبل از تشدید حملات روسیه علیه اوکراین در اوایل اسفند ماه امسال، انتخاب شده بود. هفته گذشته، WMF بیانیه جداگانه‌ای منتشر و در آن «نگرانی شدید» خود را نسبت به تهدیدی که برای زندگی غیرنظامیان و میراث فرهنگی اوکراین به وجود آمده ابراز کرد.

در حال حاضر، موزه تاریخی و محلی ایوانکیف در شمال شهر کی‌یف، پایتخت اوکراین، دچار آتش‌سوزی جدی ناشی از حملات جنگی شده است. به گفته ناداو گاوریلوف، خبرنگار نیویورک تایمز، مقامات همچنین حمله موشکی روسیه به بنای یادبود هولوکاست در بابی یار واقع در کی‌یف را محکوم کردند.

WMF در بیانیه خود علیه خشونت‌های جاری می‌افزاید: «اوکراین دارای گنجینه فوق‌العاده‌ای از میراث فرهنگی است که همه آن‌ها به دلیل درگیری در خطر هستند. تجربه ما نشان می‌دهد در سراسر جهان پس از دوران بحران، پیامدها و آثار تخریب بر روی جوامع تا مدت زیادی باقی می‌ماند.»

رئیس WMF، بندیکت دو مونتلار، در مصاحبه با ندا اولابی از سازمان رسانه‌ای NPR گفت: «انتخاب امسال به دلیل تأکید بر خطرات تغییرات آب و هوایی جهانی است. مکان‌هایی که تحت تاثیر گرمایش جهانی و سایر مسائل پیرامون تغییرات اقلیمی در معرض خطر قرار گرفته‌اند، عبارتند از: اهرام نوبی باستانی شهر نوری در سودان و قلعه هرست در بریتانیا، دژ ساحلی که در سال ۱۵۴۴ به دستور پادشاه هنری هشتم ساخته شد. طبق گزارش فرانچسکا استریت از CNN، بخشی از توپخانه این قلعه، به علت بالا آمدن آب دریاها در سال ۲۰۲۱ تا حدی فرو ریخت و آسیب دید.

«در دره کاتماندو نپال، بسیاری از مردم محلی به آبی متکی هستند که از طریق فواره‌های آب، معروف به دونگه دارا یا هیتی، تامین می‌شود. قدمت این سیستم آبی چندصدساله در برخی مناطق به قرن ششم پس از میلاد مسیح می‌رسد و توسعه و تغییرات در سطح آب سفره‌های زیرزمینی، بقای آن را تهدید می‌کند.

«کار ما تنها به مطالعات مهندسی محدود نمی‌شود، بلکه لازم است با جوامع محلی گفتگو کنیم تا متوجه شویم چگونه آب مورد نیاز خود را در حال حاضر و اجداشان در گذشته تامین می‌کردند تا بتوانیم از آن سیستم‌های تاریخی نقشه‌برداری کرده و آن را احیا کنیم.»

این لیست شامل معابد معروف شهر تئوتیئواکان در مکزیک، قدیمی‌ترین و بزرگترین گورستان در مالدیو، منطقه چینی‌نشین و بازارشان در کلکته هندوستان و La Maison du Peuple (خانه مردم) معماری مدرنیستی آفریقایی متاثر از معماری بلژیکی در بورکینافاسو می‌شود.

برخی از سایت‌ها در برابر جنگ یا خشونت مستمر آسیب‌پذیر هستند، در حالی که برخی دیگر از گردشگری بیش از حد ظرفیت (Overtourism) یا متروکه ماندن رنج می‌برند. به گزارش CNN، شهر باستانی ابیدوس در مصر بازدیدکنندگان بسیار کمی دارد و دولت نظارت چندانی بر این منطقه نداردکه منجر به خراب شدن یکی از قدیمی‌ترین و مهم‌ترین مکان‌ها در تاریخ این کشور می‌شود. از سوی دیگر تئوتیئواکان در مکزیک سالانه انبوهی از گردشگران را به خود جذب می‌کند. با این حال، WMF می‌گوید که ساکنان شهر مجاور از مزایای اقتصادی این سایت توریستی شلوغ محروم بوده‌اند.

این لیست بر مکان‌های دیدنی در جوامعی که کمتر دیده می‌شوند تاکید می‌کند تا آن‌ها را مورد احترام و توجه همگان قرار دهد. اخیرا یک نظرسنجی در ایالات متحده نشان داد که بناهای تاریخی این کشور به طور عمده با کسانی که در طول تاریخ بیشترین قدرت و پول را در اختیار داشته‌اند، یعنی مردان سفیدپوست، در ارتباط بوده‌اند و آنان را مورد تحسین و تمجید قرار داده‌اند.

WMF در بیانیه خود خاطرنشان می‌کند: «این الگوها در مقیاس جهانی نیز اعمال می‌شوند. بسیاری از مکان‌ها و بناهای تاریخی مشهور بازتابی از قدرت و برتری هستند و نمی‌توانند تجربه کامل انسانی را نشان دهند.»

در این راستا، لیست WMF، با هدف افزایش آگاهی در مورد تاریخ نادیده‌گرفته‌شده، سرکوب‌شده، یا کمتر از میزات استحقاقش ارائه‌شده، مانند تاریخ جامعه آفریقایی (Africatown) در موبیل، آلاباما، تهیه می‌شود و نام این مکان‌ها و فرهنگ‌ها در آن گنجانده می‌شود.

نوادگان مردم آفریقایی‌تبار در آخرین کشتی انتقال برده‌ها، کلوتیدا، که به ایالات متحده رسید، پس از جنگ داخلی این شهرک را در خاک ایالات متحده ساختند و اکنون در آنجا زندگی می‌کنند. این جامعه در سال ۲۰۱۹، یعنی زمانی که باستان‌شناسان بقایای کلوتیلدا را در رودخانه موبیل کشف کردند، خبرساز شد. لورنا گیل وودز، ساکن آفریقا تاون، که پدرِ پدربزرگ در آن کشتی بوده است، گفت: «من از کودکی داستان‌هایی در مورد کلوتیلدا و تاریخچه خانواده‌ام شنیده بودم.» WMF امیدوار است که افزایش بازدید از این مکان به ساکنان آفریقا تاون اجازه دهد تا از این کشف به نفع خود استفاده کنند، از خانه‌های خود محافظت کرده و عدالت زیست‌محیطی را خواستار شوند.

بر اساس این بیانیه، WMF از زمان معرفی لیست در سال ۱۹۹۶، تخمین زده است که ۱۰۰ میلیون دلار بودجه برای اقدامات حفاظتی در بیش از ۳۰۰ مکان لازم است.

اکنون با توجه به حمله روسیه به اوکراین و با وجود آثار تاریخی متعددی که در شهرهای مختلف این کشور وجود دارد، بیم آن می‌رود که میراث فرهنگی اوکراین هم در معرض خطر نابودی قرار داشته باشند که اگر فهرست WMF بعد از شروع جنگ اوکراین تهیه می‌شد، بدون شک شماری از آثار باستانی این کشور هم در آن گنجانده می‌شد.

فهرست کامل آثار باستانی در معرض خطر نابودی به قرار زیر است: